درک علت و معلول

کودک شما از لحظه تولد در حال یادگیری است. این محقق خستگی‌ناپذیر کوچک بعد از کمی تجربه در دنیا  ابتدا شروع به درک این می‌کند که کارها یک نوع شگفتی را در خود دارند. اما به زودی می‌فهمد که این امور به اندازه کافی قابل پیش بینی هستند و بر روی محیط اثر می‌گذارند.

مثلا یک روز صبح کودک شما به پتو ضربه می‌زند و پیش خودش اینطور فکر می‌کند: "آیا من این کار را کردم؟ بله، من این کار را کردم" و به زودی این کار به یک بازی برای او تبدیل می‌شود. "می‌خواهم این کار را دوباره بکنم، تا مطمئن شوم که این واقعا من بودم که به آن ضربه زدم. دوباره این کار را کردم!". اگر به دقت نگاه کنید خواهید دید که کودک با لذت روش‌های جدید و متفاوتی را برای تغییر و آزمایش محیط امتحان می‌کند.

در ابتدا کودکان در مورد قدرت‌شان برای تغییر محیط چیزهایی را از اولین تعاملات‌شان با مادر و پدر یاد می‌گیرند. وقتی کودک گریه می‌کند و به آرام و بغل کردن واکنش نشان می‌دهد یعنی دارد می‌آموزد که جهان یک جای قابل اعتماد است.

وقتی کودک گریه می‌کند و شما به او شیر می‌دهید یا شیشه شیر را به دهانش می‌گذارید، یاد می‌گیرد که نیازهایش برآورده خواهد شد. همچنین در مورد توانائی اثرگذاری بر کسانی که اطراف ما هستند چیزهایی را یاد می‌گیرد.

وقتی کودک می‌خندد و شما هم به او لبخند می‌زنید یا اینکه خم می‌شوید و او را بغل می‌کنید کودک چیزهای بیشتری در مورد علت و معلول یاد می‌گیرد. هرچه شما زمان بیشتری را با کودکتان سپری کنید و شکل‌های بیشتری از ارتباط را امتحان کنید فرصت بیشتری به کودک می‌دهید تا در مورد انجام کارها یاد بگیرد.

به زودی کودک آماده می‌شود که جهان را فراتر از آغوش مهربان شما آزمایش کند و همانطور که آنها به زودی متوجه خواهند شد که جهان خارج پر از تحریک‌ها و ایده‌های هیجان انگیز است.
یکی از مطمئن‌ترین روش‌هایی که کودکان یاد می‌گیرند تا در مورد جهان به شکل منطقی فکر کنند تعامل فیزیکی با محیط‌شان است. کودک یک اسباب بازی را تکان می‌دهد و اسباب بازی یک صدای جالب از خودش در می‌آورد. کودک از روی صندلی به غذا ضربه می‌زند و یک لکه رنگی روی زمین می‌افتد. کودک به آرامی یاد می‌گیرد که برای هر کنشی یک واکنش وجود دارد. آنها درک علت و معلول را در خودشان تقویت می‌کنند و این باعث می‌شود که حس کنترلشان بر روی جهان افزایش پیدا کند.

دست‌ها تنها نیروی‌هایی نیستند که در حینی که کودک در حال یادگیری علت و معلول است در حال کار هستند. حرکات کل بدن مثل پیمودن کل اتاق برای رسیدن به یک شی هم روش دیگری برای انجام این قبیل امور هستند. وقتی کودک در حال سینه خیز رفتن است می‌خواهد با اسباب بازی ها بازی کند و فعالیت‌هایی که شامل هل دادن و کشیدن می‌شود را انجام دهد چون نتایج این کارها باعث خشنودی او می‌شود. چرخ‌ها می‌چرخند و اسباب بازی ها به جلو حرکت می‌کنند.

حمام هم فرصت دیگری برای یادگیری شما و کودک فراهم می‌کند. به کودک نشان دهید که چگونه ضربه زدن به آب باعث می‌شود که آب به بیرون بپاشد و کلمه "بپاش" را هم تکرار کنید. در حالیکه محکم او را بغل کرده‌اید به او نشان دهید که چگونه آوردن فشار بیشتر به آب (مثلا با دستانتان) باعث می‌شود که آب بر روی سطح بدن او بالاتر برود. یا با حرکت دادن کودک به عقب و جلو در وان می‌توانید حرکت‌های کوچکی را ایجاد کنید که کودک از آن لذت می‌برد. به زودی کودک بازی را درک می‌کند و دیگر حمام مثل سابق نخواهد بود!

همه چیز را به کودک‌تان نشان دهید. به کودک کمک کنید تا کشف کند که چه چیز قابل لمس است و چه چیزی غیرقابل لمس. اینکه کودک در چه کاری می‌تواند یک سلسله علت و معلول را خودش تولید کند و اینکه بر روی تغییر چه چیزهایی قدرتی ندارد. کودک می‌تواند کامیون قرمز را ببیند اما نمی‌تواند آن را لمس کند (کامیون خیلی دور است). کودک می‌تواند اشعه خورشید را روی دیوار ببیند اما نمی‌تواند آن را بگیرد. آنها فقط تصویر هستند و شی نیستند. 

همین موضوع برای الگوی الماس مانند در اتاق نشیمن هم وجود دارد. کودک می‌تواند شکل‌های کف اتاق را درک کند فقط برای اینکه بفهمد که گرفتن‌شان غیرممکن است. بعد کودک را به سمت اشیایی ببرید که می‌توانند یک علت و معلول را ایجاد کنند. مثلا وقتی یک اسباب بازی لمس می‌شود واکنش نشان می‌دهد مثلا یک فعالیت در زمین بازی که شما به آن ملحق می‌شوید. 

با نشستن روی یک الاکلنگ با همدیگر می‌توانید واکنش علت و معلول وزن ترکیبی‌تان را به او نشان دهید (فقط مطمئن شوید که او را محکم گرفته‌اید). به کودک نشان دهید که برخی چیزها می‌تواند تحت تاثیر اعمال او قرار بگیرد، در حالیکه برخی چیزهای دیگر از جایشان تکان نمی‌خورند، این یک درس مهم برای کودک شما است.  

خرید اسباب بازی های خانه سازی

بیشتر بخوانید:

کتاب های کودک دیجیتال

چقدر در کنار فرزندتان هستید؟