کودکان در سرار جهان چه آنهایی که در جوامع پیچیده و شهرهای بزرگ زندگی میکنند و چه آنهایی که در روستاهای دور افتاده هستند، همگی بیشتر وقت خود را فقط به بازی کردن میگذرانند. البته بازی کردن از نظر بزرگسالان فقط بازی کردن است. به طوری که بعضی معتقدند که بازی فعالیتی فقط برای سرگرم کردن کودکان است و کاربرد دیگری ندارد.
چیزی فراتر از واقعیت وجود ندارد اما وقتی بچهها بازی میکنند اتفاقات زیادی میافتد. عادات، مهارتها و نگرشهای کودکان حین بازی شکل میگیرد و چیزهایی که کودک در خلال بازی یاد میگیرد در تمام عمر به یاد او میماند. وقتی کودک بازی میکند مقابله کردن با ناکامیها را یاد میگیرد و یاد میگیرد که برای بهتر شدن تلاش کند و در وسایل و کارها با دیگران شریک شود و تخیلات و افکارش را با کلام خود بیان کند.
همانطور که کودکان برای راه رفتن، گریه کردن و یا در آوردن صداها نیاز به فکر کردن ندارند برای بازی هم نیازی به فکر کردن ندارند. البته این به این معنا نیست که والدین و معلمان در ارتقا سطح رشدی بازی کودکان اهمیتی ندارند. بلعکس برای یاد گیری تعامل با دیگران آموزشها و مداخله والدین و معلمان بسیار اهمیت دارد. اما به طور کلی کودکان به خودی خود با سادهترین اسباب بازی ها بازی میسازند و بازی میکنند.
مثلا کودکان در هند دو شاخه بزرگ را بر میدارند، در اطراف بدن خود میگیرند و صدای هواپیما در میآورند و یا در آفریقا با یک حلبی موتور سواری میکنند، و یا در ایران با جارو برقی ادای ماشین رانی در میآورند. البته این بازی ها مربوط به زمان حال نیست. در کاوشهای باستان شناسی تعداد زیادی عروسک پیدا شده است که گویای این مطلب است که بازی کردن از دوران باستان و هزاران سال پیش هم رایج بوده است.
هر چند بازی برای تمام سنین اهمیت زیادی دارد (میتوانید بازی هایی که با دوستانتان وقتی دور هم جمع می شوید را مرور کنید!) اما به طور خاص و با اهمیت مسئلهای است که در مورد کودکان مطرح میشود. بازی شغل کودکان است و آنها بیشترین مقدار انرژی و تلاششان را برای بازی کردن صرف میکنند. اگر در این مورد شک دارید میتوانید فقط یک دقیقه کودک یک سالهای که میخواهد یک حلقه رنگی را درون میله بیاندازد و یا کودک سه سالهای که با جدیت مشغول پیدا کردن جایی برای تکه پازل توی دستش است را تماشا کنید. و یا اینکه اگر دارید با یک کودک یک ساله توپ بازی میکنید توجه کنید که شما حتما تمام کننده بازی خواهید بود چرا که او اصلا از بازی خسته نخواهد شد.
در هر بازی حداقل سه موضوع وجود دارد که اهمیت زیادی دارد: رشد مهارتها، رشد اجتماعی، و تخیل و خلاقیت. وقتی کودکان خردسال بازی میکنند همه حیطههای رشد و یادگیری آنها افزایش مییابد.
وقتی کودک با اسباب بازی هایش بازی میکند ما میتوانیم رشد مهارتهای او را به وضوح ببینیم. وقتی نوزاد دست میبرد و جغجغه اش را بر میدارد و کاری با آن انجام میدهد، کودک دارد آنچه میبیند را با آنچه دستش انجام میدهد هماهمنگ میکند. (مهارت هماهنگی چشم و دست). به گفته روانشناس معروف دکتر آرنولد گزل، مغز انسان با دست درست میشود. این جمله نشان میدهد که داشتن اسباب بازی هایی که کودک بتواند آنها را دست کاری کند، آنها را احساس کند، صدایی از آنها در بیاورد و ... چقدر در کودکی اهمیت دارد. کودکان متوجه مسائلی در بازی میشوند که باید آنها را حل کنند و باید برای حل آنها و دستیابی به هدف تمرین کنند و مهارتهای دستیابی به هدف را به دست بیاورند.
بازی با کودکان دیگر برای رشد مهارتهای اجتماعی کودکان حیاتی است. در ابتدا بزرگسالان مهمترین همبازی های کودکان هستند، اما کودکان خیلی زود مشتاق بازی کردن و تعامل با هم سالان خود میشوند. این اشتیاق از طریق بازی هایی که بچه ها یاد میگیرند شکل میگیرد. آنها متوجه میشوند که بازی با اسباب بازی ها هر چند خوب است اما بازی کردن با یک دوست را از آنها میگیرد. کودکان کم کم به بازی با همدیگر علاقهمند میشوند.
بازی زمینی است که در آن خلاقیت و تخیل رشد میکند. کودکی که وانمود میکند یک مادر، دکتر و یا یک آتش نشان است دارد اطلاعاتی که از این نقشها دارد و عقیدهاش را در مورد آنها نشان میدهد. کودکی که یک عروسک را تنبیه میکند و به او میگوید دیگر این کار را نکن، دارد هیجانات ناراحت کننده خودش را که به جای آنکه سر فرد دیگری خالی کند در بازی با آن عروسک کاهش میدهد. بازی یک راه بروز احساسات مهم برای کودکان است.
در مقالات دیگر میتوانید مفصلا در مورد کارکردهای دیگر بازی- رشد مهارتها، رشد اجتماعی و خلاقیت- بخوانید. خواندن این مقالات به شما کمک میکند تا اهمیت بازی کردن کودکان را بیشتر از قبل بدانید و به آنها برای بازی کردن غنیتر و بهتر کمک کنید.
خرید خانه سازی و چیدنی های بلوکی بزرگ
بیشتر بخوانید:
فروشگاه اینترنتی اسباب بازی ، کلیه حقوق این سایت متعلق به بازی دان می باشد و کپی برداری از تصاویر و مطالب آن پیگرد قانونی دارد. «تمامی کالاها و خدمات این فروشگاه، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه میباشند و فعالیتهای این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است.»