حقوق کودک

کودکان، آسیب پذیرترین گروه در هر جامعه هستند و خالق زیباترین احساس‌ها و عشق‌ها هستند . کودک بر اساس ماده یک پیمان‌نامه حقوق کودک به هر انسان کمتر از ۱۸ سال گفته می‌شود.

در مقدمهٔ کنوانسیون حقوق کودک آمده‌است: "کودک باید در فضایی سرشار از خوشبختی، محبت و تفاهم بزرگ شود".
یکی از راه های شخصیت دادن به کودکان، بازی کردن با آنها است. این کار اندکی از وقت والدین را می گیرد، ولی آثار بسیار خوبی دارد. بازی با کودک می تواند به شکل محبت کردن و شعر خواندن برای او باشد.
کودکان، برکت زندگی و سرمایه های آینده جامعه به شمار می آیند، برای رشد و بالندگی خود، نیازها و حقوقی دارند که باید به درستی به آن پرداخت. با توجه به نقش خانواده در بالندگی شخصیت کودک، پیش از همه، خانواده و سپس جامعه باید این حقوق را به خوبی بشناسند و آن هارا عملی کند.
 روز جهانی کودک بهانه ای برای ورود به جهان کودکان است؛ برای ورود به این جهان باید با ناآگاهی های کودکانمان همراه شویم.

علت نامگذاری روز جهانی کودک
در سال ۱۹۴۶ بعد از جنگ جهانی دوم در اروپا، مجمع عمومی سازمان ملل به‌منظور حمایت از کودکان، سازمانی به نام یونیسف را ایجاد کرد که نخست «انجمن بین‌المللی ویژهٔ کودکان سازمان ملل» نام گرفت. در سال ۱۹۵۳، یونیسف یکی از بخش‌های دائمی در سازمان ملل متحد گردید و روز ۸ اکتبر روز جهانی کودک نام‌گذاری شد.

پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک
پیمان‌نامه حقوق کودک یک کنوانسیون بین‌المللی است که حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان می‌کند. دولت‌هایی که این معاهده را امضا کرده‌اند موظف به اجرای آن هستند و شکایت‌های راجع به آن به کمیته حقوق کودک ملل متحد تسلیم می‌شود.
دولت جمهوری اسلامی ایران نیز در سال 1372 به این پیمان نامه پیوست، البته با این شرط که هر گاه مفاد پیمان نامه در هر مورد و در هر زمان با قوانین داخلی ایران و موازین اسلامی تعارض پیدا کند، دولت ایران ملزم به رعایت آن نباشد.

میانه روی در محبت
دامنه توجه برخی والدین به کودکان به اندازه ای بالاست که گویی آنها کودکان خود هستند، در حالی که زیاده روی در محبت همانند محبت کم، برای کودک ضرر دارد. تعادل و توازن در مهرورزی، عامل بالندگی و رشد است. آنچه در دین سفارش شده، رعایت میانه روی است.
 افراط در محبت، باعث پرتوقع بار آمدن کودک، جوانه زدن ریشه های خودپسندی و سرکشی کردن کودکان در برابر حقیقت است.

 امام باقر (ع)می فرماید: «بدترین پدران کسی است که در نیکی به فرزند خود زیاده روی می کند.» آزاد گذاشتن فرزند به این معنا که هر کاری دلش می خواهد بتواند انجام دهد، این تصور را در ذهن کودک ایجاد می کند که جهان، تحت فرماندهی اوست. او که اطرافیان را به دیده تحقیر می نگرد، خود، به کودکی نامسئول، خودخواه و پرخاشگر تبدیل می شود. از این رو، به والدین سفارش می شود رفتار منطقی و معقولی با فرزند خود داشته باشند و از افراط و تفریط در محبت بپرهیزند.

یکی از شیوه های شخصیت پروری کودکان، آشنا ساختن آن ها با سختی هاست ، به ویژه پسران تا بتوانند در آینده با مشکلات مبارزه کنند؛ زیرا کودکان باید عملاً درک کنند که به دست آوردن هرچیزی، نیاز به کوشش و زحمت دارد و اگر کودکی با مشکلات و سختی ها آشنا نباشد، در آینده در برابر ناملایمات گوناگون زندگی، ناراحتْ و در نهایت سرخورده خواهند شد. 
امام موسی بن جعفر (ع) می فرماید: «بهتر است که کودک در کوچکی با سختی و مشکلاتِ اجتناب ناپذیر زندگی روبه رو شود، تا در جوانی و بزرگ سالی بردبارو صبور گردد». البته باید توجه داشت که این آشنا کردن، باید متناسب باتوانایی کودک باشد.

آموزش در دوران کودکی
یادگیری در زمان کودکی، به دلیل آمادگی ذهنی بالای کودکان، بسیار سریع تر و بهتر از سایر زمان ها صورت می گیرد. کودک،نسخه ای از یک انسان بزرگ سال است با محدودیت هایی در ادراک و فهم مطالب.

امام علی (ع) می فرماید: «هرکس در کودکی آموزش نبیند، در بزرگی به مقام ارج مندی نمی رسد».

رسول اکرم (ص) می فرماید:
" به کودکان خود محبت کنید و نسبت به آنها ترحم نمایید. وقتی به آنها وعده دادید، وفا کنید زیرا آنها جز اینکه شما را روزی دهنده خود می بینند تصور دیگری ندارند.

امام سجاد(ع)  می فرماید :
" و اما حق فرزند تو این است که بدانی او از تو و پیوسته به تو در خیر و شر امر دنیاست و تو مسئول او از لحاظ نیک ادب کردن و راهنمایی به پروردگارش و کمک به طاعت او هستی. پس عمل تو درباره او ، عمل کسی باشد که می داند در احسان به او پاداش ، و در مسامحه و بدی نسبت به او کیفر می بیند. اسلام حتی به والدین اجازه کتک زدن کودکان را نداده است . 

امام علی (ع) می فرماید: " حتی برای ادب کردن فرزندت نیز او را نزن بلکه با او قهر کن و مراقب باش که زمان قهر طول نکشد.

نیازهای کودک
رسول اکرم (ص) به همه انسانها اعلام می کند ، همانطور که پدران و مادران ، حقوقی بر فرزندان خود دارند و فرزندان در صورت ترک آن حقوق عاق می شوند ، فرزندان نیز حقوقی بر پدر و مادر دارند که " پدران و مادران در صورت رعایت نکردن آن عاق فرزندان میگردند. 
والدین مسئول تأمین تمام نیازهای کودک اعم از مادی و معنوی می باشند.

 نیازمندیهای جسمانی کودک :

رشد و نمو جسمانی کودک با فراهم ساختن وسایل مادی امکان پذیر است تا از این طریق نیازهای بدنی او اشباع شود. این رشد و نمو با تغذیه ، بهداشت کافی ، آب و هوا ، مسکن ، خواب ، بازی و امثال آن ، به دست می آید.

تعلیم ورزش به کودک:

حرکت و جنبش ،اساس هر عمل غریزی و پایه وظایف حیاتی است که زندگی شاداب و سلامت در گرو آن است.

امام صادق (ع) می فرماید : " باید – خصوصا – هفت سال اول زندگی کودک آزادانه به بازی و جنبشهای بدنی صرف شود.
حضرت رسول اکرم (ص) می فرماید: " اگر کسی دارای طفل خردسالی بود باید با او در جنبشهای کودکانه و حالت بچه گانه همکاری و هماهنگی نماید.
آموختن و پرداختن به ورزشهای شنا، تیراندازی و سوارکاری نیز از ورزشهای مهمی است که در احادیث بر آنها تأکید شده است.

نیازمندیهای روحی
1- انتخاب نام زیبا : نخستین احسان و نیکی پدر به کودک انتخاب نام زیبا و خوشایند برای اوست و این از حقوق لازم کودکان می باشد.
2- احترام : پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرماید: " به شخصیت فرزندان خود ارج نهید و آداب و آیینهای رفتار خویش را نیکو و درست گردانید تا مشمول آمرزش خدا شوید. "

پیامبر به والدین امر کرده اند که به کودکان احترام بگذارند ، چراکه بی توجهی و بی احترامی به آنان باعث بروز مشکلات عاطفی زیادی در کودکان می گردد.

روایتی از رسول اکرم (ص) : " فرزندان خود را زیاد ببوسید، زیرا با هر بوسه ،برای شما مقام و مرتبتی در بهشت فراهم می شود که فاصله میان هر مقامی ،پانصد سال است.